“RADEN BAGUS RINANGKU DAN RADEN AYU DEWI NAWANGSIH” (dalam bahasa Jawa)

Sunan Muria ( Raden Umar Said ) yaiku salah sijine tokoh ingkang nyebarake agama Islam ing Jawa lan salah siji anggota Walisanga kang nyebarake agama Islam ing daerah Kudus tepate ing Desa Colo Kecamatan Dawe lan Colo uga dikenal kanthi nama Lereng Gunung Muria. Anggone nyebarake ajaran agama islam, Sunan Muria ndirikake padepokan (pesantren) sing jupuk markas ing salah sawijining pegunungan Muria ing desa Colo Kecamatan Dawe Kabupaten Kudus uga panggonan omahe. Sunan Muria duweni sawijining putri sing jenenge Raden Ayu Dewi Nawangsih. Sunan Muria mulai khawatir marang putrine kuwi amarga san saya dewasa marai wenwhi daya tarik kanggo para santri  kang mayoritas putra.

 Ingkang dadi tokoh kang cukup duweni pengetahuan marang ajaran agama islam.  Sunan Muria duwe akeh murid kang mara berguru saka kabeh penjuru. Saka kabeh mau ana salah siji muride kang nama Rinangku (Raden Bagus Rinangku) lan Cebolek yaiku murid kang duweni kepinteran ing pesantren kuwi. Raden Bagus Rinangku yaiku putra saka Ki Pandanaran kang kuasa ing semarang. Cebolek yaiku murid kang asli saka Pati. Diundang nganggo sebutan Cebolek amarga awakke cebol (pendek) lan elek amarga tampilane ora tampan.

Ing sawijining dina, Sunan Muria nyebut nama Cebolek dadi calon bojone Dewi Nawangsih. Ananging Nawangsih krasa sedih amarga dheweke ora seneng. Meneng-meneng Cebolek mendem rasa kanggo Dewi Nawangsih. Wis suwi anggone Cebolek luru dalan sing apik kanggo berhubungan karo Nawangsih, uga durung kasil amarga Nawangsih nghindari kemungkinan anggone ketemu karo santri iku.

Rinangku kang duweni kebagusan lan kepinteran dadi daya tarik lan gawe putrine Sunan Muria sing jenenge Nawangsih (Raden Ayu Dewi Nawangsih) kesensem lan entuk sambutan saka Rinangku. Cebolek krasa tersisih ngeti kedadeyan iku, akibate muncul rasa iri, dengki saka lubuk atine lan akhire duwe niat gawe cilaka Rinangku.

Loro-lorone wis dadi pasangan sing saling tresna. Ngerti gelagat kuwi, Sunan Muria dadi khawatir karo hal-hal kang ora dipengeni. Nanging kanggo ngelarang hubungan kuwi, gawe kewibawaan Sunan Muria mudun, sing terkenal alim lan bijaksana. Kamangka golek cara kanggo ngedohake hubungan wong loro kuwi  kanggo carakang luwih diterima karo masyarakat.

Kebetulan, waktu iku ana kerusuhan saka ulah para perampok ing siseh kulon Gunung Muria. akeh penduduk desa kang ngungsi ing pesantren sahingga Sunan Muria ngutus santri-santrine kanggo nangkap kaum perampok. Wektu menika Cebolek ngrasa yen entuk kesempatan kang tepat kanggo njatuhke wibawa Rinangku. Sunan Muria uga setuju karo usulan Cebolek. Sebenare, Cebolek pingin matine Rinangku ing tangan para perampok. Ananging, ora nganti suwi banjur Rinangku bali kanthi kemenangan. Rinangku sanggup ngajak para perampok kanggo tobat lan merguru karo Sunan Muria. Kekasilan iku gawe simpati Nawangsih marang Rinangku.

Cebolek ngrasa tersisih terus nyebarake fitnah. Marang para santri dikabarake nak Rinangku sembunyi-sembunyi mlebu kamar Nawangsih sahingga perlu dijebak ben ketangkap basah. Tindakan kaya kuwi jelas nglanggar adat kesopanan lan uga ngrusak wibawa kaum santri. Kabar iku akhire dirungakake Sunan Muria, nanging, disaring-saring kebenarane. ananging, teguran iku wis dicurahke marang Nawangsih karo santun membantahe. Sawijining dina Sunan Muria ngundang Rinangku dewean. Nanging Sunan Muria gagal entuk pengakuan saka Rinangku.

Musim panen lagi teka. Sawah duwene pesantren Sunan Muria kang amba lan njangkau tekan ning desa liyane yaiku Dusun Masin (Desa Kandangmas Kecamatan Dawe Kabupaten Kudus). Teka kondisi iki, Sunan Muria duwe ide kanggo ngedohke hubungan asmara antara putrine karo Rinangku kang tambah dina tambaah cedak. Diutuslah Rinangku ing dusun Masin kanggo ngemban tugas njaga tanaman padi ing persawahan ben ora dipangan hama utawa manuk sing anggone mangan pari sahingga diarepke hasil panen kang nglimpah. Lan Rinangku dirawehi bali sakdurunge Sunan Muria ngakon bali. Jarak antara desa Colo lan Masin lumayan adoh lan mung iso ditempuh karo mlaku. Mangkate Rinangku ing dusun Masin kanggo nglaksanakake tugas sing diembanke marang gurune, kang artine dheweke kudu pisah karo pujaan atine sak njerone kang ora ditentukake amarga Rinangku kudu manggon ing dusun Masin. San saya suwe, Dewi Nawangsih kang lagi kasmaran karo kekasihe ora kuasa nahan rindu kang rasakake. Kanthi nekat, Dewi Nawangsih minggat karo para dayang-dayange, saka omah dheweke duwe niat nyusul pujaan atine.

Lungane Nawangsih saka omah nganti patang dina kang uga durung muleh, gawe ayahe (Sunan Muria) dadi murka. Sunan Muria curiga marang lungane Nawangsih kanggo nemoni Rinangku sing ditresnani karo putrine. Para santri diutus karo Cebolek lunga ing dusun Masin kanggo nyelidiki apa Dewi Nawangsih bener ana ing kono. Dugaan Sunan Muria bener, para murid kang teka ing lokasi persawahan nemoni bocah loro sing lagi pada katresna nglepas rindu ana ing gubug, sahingga ora dihirauke manuk-manuk kang mangan pari. Salah siji murid utusane karo Cebolek mulih ana ing pesantren kanggo nglaporake kedadeyan iku. Sebagian murid tetep ana ing kono lan negur Rinangku. Dialog antarane Rinangku karo salah sijine murid.

“Hai Rinangku, ngapa sampean lalai anggone njalanke tugasmu ?”

Rinangku jawab, “aku wis njalanake tugasku sesuai apa kang perintahke Kanjeng Sunan kanggoku.”

“ngeti apa kang wis sampean perbuat. Biji-biji pari kuwi wis entek dipangan  karo manuk-manuk kuwi ananging sampean malah isih pada berduaan.”

“aku wis njaga manuk-manuk sing lagi mangan pari kuwi.”

Sak menika abang raine para murid ndungokake kata-kata Rinangku. Saking nahan nesune murid-murid iku mung meneng karo ati dongkol. ameh balik ing pesantren nanging tugas sing diutus gurune durung berhasil, ameh tetep ing kono nanging atine dongkol.

  Salah siji murid lan Cebolek kang nyampaike laporan wis tekan ing pesantren. Ing tengah ketenangan Sunan Muria ujug-ujug Cebolek teka kanthi kesusu. Cebolek wenehi kabar marang Kanjeng Sunan Muria tujuan dheweke teka. dheweke ngeki kabar yen putri Kanjeng Sunan digawa Rinangku ing perbukitan lan ing kono dheweke nglakokake hal kang ora wajar. Kanjeng Sunan Muria kaget lan ora percaya karo apa kang sing disampeke dening Cebolek. Cebolek siap dihukum mati yen omongane ora isa dipercaya. Banjur Kanjeng Sunan lan Cebolek lunga kanggo buktikake omongane Cebolek.

Sunan Muria nesu banget krungu kelakuane salah sawijine muride sing jenenge Rinangku lan putrine. Sunan Muria lan Cebolek nuju lokasi persawahan masin kanggo ndelok dewe apa sing kedaden marang murid lan santrine kuwi. Kanthi nggawa senjata panah kanggo mengantisipasi kedadean sing bakal kedaden ing perjalanan, Sunan Muria kanthi getar nahan nesune, tekane ing lokasi sing di tuduhke salah siji muride.ing tengah-tengah kemesraan Rinangku lan Nawangsih, teka Kanjeng Sunan Muria lan Cebolek uga para muride. Saiki Sunan Muria ngerti lan bisa mirsani apa aing ana ing ngarepe. Rinangku lan Dewi Nawangsih lagi asyik madu kasih ing nduwur gubug kanthi ngeculake kabeh hasrat sing dipendem. Murid-muride mung meneng ora ngerti apa sing bakal dilakoake.

Kanthi murka sing ora bisa ditahan maneh, dientoke sawijining anak panah kang didokok ana busur lan siap di bidikke ing sasaran. Bocah loro sing lagi pepasihan kuwi ora sadar yen marang apa sing kedaden marang awake. Mung ana jeritan kaget kecampur kelaran nalika bocah loro kuwi sadar yen sawijining panah nembus ing awake. Rinangku lan Nawangsih tiba, awake kanthil merga tembus anak panahe. Amarga ora bisa nahan nesune, Sunan Muria lagi sadar yen perbuatane kuwi ngilangke salah sawijinin nyawa anak wadone. Sunan Muria mlayu mara ing jasade bocah loro kuwi mau lan ngei pitulungan.

Para muride sing ana ning kono didawuhi supaya melu ngei pitulungan. Nanging malah padha meneng ora bisa apa-apa amarga kaget weruh peristiwa kasebut. Sunan Muria nesu lan ngutuk para muride kaya wit-wit sing ana ing sekitare. Sak nalika para murid maleh dadi wit. Para penduduk krungu gegere kedadean kuwi, banjur jasade Rinangku lan Nawangsih dimakamke ing area kuwi dadi sak liang kanthi posisi sikep-sikepan.